Prof Diraja Ungku Aziz, Naib Canselor yang tidak kemaruk dengan anugerah kebesaran

Semasa Pak Lah menjadi Perdana Menteri Malaysia, beliau pernah mencadangkan untuk menganugerahkan gelaran Tun kepada Prof Diraja Ungku Aziz, tetapi Ungku Aziz telah menolaknya.


Itu bukanlah pertama kali beliau menolak anugerah kebesaran. Lantaran itu, sehingga hari ini beliau tidak pernah memakai apa-apa gelaran kebesaran. Beliau hanya berminat dengan gelaran professor atau yang seumpamanya, sebagai pengiktirafan kepada beliau sebagai seorang ilmuwan dan cendikiawan.

Ungku Aziz menjadi Naib Canselor Universiti Malaya dari tahun 1968 hingga 1988. Beliau adalah Naib Canselor yang sangat disegani, memimpin Universiti Malaya dengan cara beliau sendiri, sehingga Universiti Malaya menjadi universiti yang terkenal dan ikutan kepada institusi pengajian tinggi di dalam dan luar Negara.

Walaupun kerajaan tidak memberikan kebebasan autonomi kepada pentadbiran universiti tempatan, tetapi di bawah Naib Canselor Ungku Aziz yang sangat berkredibiliti itu, kerajaan berasa segan untuk mencampuri urusan beliau dalam mencorakkan Universiti Malaya. Sebaliknya Menteri pula yang selalu mendapatkan pandangan dan buah fikiran dalam menyelesaikan masalah yang dihadapi Negara.

Dalam bidang akademik dan keilmuan, Ungku Aziz sangat teguh dengan prinsip meritokrasi, dalam hal ini beliau langsung tidak mahu berkompromi. Sering kali pelajar Melayu merungut, sukar untuk lulus kalau belajar di Universiti Malaya.

Ini bukan bermakna beliau tidak suka kepada orang Melayu. Sebenarnya, sumbangan Ungku Aziz untuk meningkatkan ekonomi kaum Melayu dan orang Islam sangat banyak dan sangat besar. Tabung Haji adalah cetusan idea beliau yang amat bermanafaat dan telah menjadi ikutan kepada Negara-negara Islam lain.

Itulah dia Ungku Aziz yang tidak pernah kemaruk dengan anugerah atau gelaran kebesaran. Tidak seperti Naib-naib canselor universiti tempatan yang ada hari ini, kebanyakan mereka begitu bergayut kepada gelaran kebesaran untuk menampakkan ketinggian dan gah diri mereka di mata masyarakat.

Harvard University, Cambridge University, MIT adalah antara universiti-universiti ternama di dunia. Mampukah universiti kita mencapai universiti yang setaraf dunia ini, sedangkan kita terus mengambil standard-standard yang dipaksakan kepada kita. Sepatutnya, sebagai sebuah universiti, kita mesti ada identiti kita sendiri, dan kita sendirilah yang harus membina identiti itu. Tidak cukup hanya sekadar menjadi pengikut, sebaliknya hendaklah menjadi peneraju yang menjadi ikutan.

Terlanjur bercerita pasal darjah kebesaran ini, pernah satu hari saya melawat bapa saudara saya yang sakit di Hospital Besar Seremban. Semasa berada dalam bangunan hospital itu, saya terpandang kepada satu papan tanda perasmian hospital. Tertulis di papan tanda itu, “Hospital ini telah dirasmikan oleh Encik Bahaman bin Samsudin , Menteri Kesihatan Malaysia”.

Kalau hari ini adalah pelik kalau Menteri tidak mempunyai gelaran kebesaran, sekurang-kurangnya Datuk.

Itulah beza manusia dulu dengan manusia sekarang.